აღდგომა

1. და კვირის პირველ დღეს, დილით ადრე, მივიდნენ საფლავთან და მოიტანეს სანელებლები, რომლებიც მოამზადეს და ზოგიერთი [სხვა] თან.

2. მაგრამ იპოვეს საფლავიდან მოშორებული ქვა.

3. და შევიდნენ და ვერ იპოვეს უფალი იესოს ცხედარი.

4. და იყო ვითარცა ძრწოლაჲ ამის გამო, აჰა, ორი კაცი დადგა მათ გვერდით მბზინავი სამოსით.

5. და ვითარცა შეშინებულნი იყვნენ და პირი მიდრეკილნი იყვნენ მიწისაკენ, უთხრეს მათ: რად ეძებთ ცოცხალს მკვდრეთით?

6. აქ არაა, არამედ აღდგა; დაიმახსოვრე რა გელაპარაკა [როდესაც] ჯერ კიდევ გალილეაში იყო,

7. ამბობდა: ძე კაცისა უნდა ჩაბარდეს ცოდვილთა ხელში და ჯვარს აცვეს და მესამე დღეს აღდგეს.

8. და გაიხსენეს მისი სიტყვები.

9. და დაბრუნდნენ სამარხიდან და მოახსენეს ყოველივე ეს თერთმეტს და ყველა დანარჩენს.

10. ხოლო მარიამ მაგდალინელი და იოანა და მარიამი იაკობის დედა და დანარჩენი ქალები მათთან ერთად უთხრეს ეს მოციქულებს.

11. და გამოეცხადა მათი სიტყვები, როგორც უაზრო ზღაპრები და არ დაუჯერეს.

12. პეტრე კი ფეხზე წამოდგა, მივარდა საფლავთან და დაიხარა და დახედა მარტოდ გაშლილ ფურცლებს; და მოვიდა, უკვირდა თავის თავს, რაც მოხდა.

იოსების და ქალების მნიშვნელობა

როგორც ჩანს, იესოს ჯვარცმა არის ყველაფრის დასასრული - ხალხის მესიის იმედის დასასრული, მოწაფეების ოცნების დასასრული „ტახტებზე დაჯდომაზე“ და იესოს სიცოცხლის დასასრული დედამიწაზე. მაგრამ ამბავი შორს არის დასრულებამდე.

დღის დასრულებამდე იოსებ არიმათიელმა პილატეს იესოს ცხედარი სთხოვა. კანონის თანახმად, რომ გვამები დაღამებამდე უნდა დამარხულიყო, პილატემ დააკმაყოფილა იოსების თხოვნა და ნება მისცა ჯვრიდან გადმოეღო იესოს ცხედარი. შემდეგ იოსებმა იესოს ცხედარი სელის ქსოვილებში შეახვია და საფლავში დაასვენა.

მიუხედავად იმისა, რომ იოსები არის სინედრიონის წევრი, საბჭო, რომელმაც გაასამართლა იესო გმობისთვის, იოსები არ დათანხმდა განაჩენს. როგორც წინა ეპიზოდში აღვნიშნეთ, იოსები აღწერილია, როგორც „კარგი და სამართლიანი ადამიანი“, რომელიც წარმოადგენს ჩვენს უმაღლეს გაგებას (ლუკა23:50). ეს არის ჩვენი ნაწილი, რომელსაც არა მხოლოდ შეუძლია გაიგოს ამ სამყაროს საგნები (მეცნიერება, მათემატიკა, ლიტერატურა და ა.შ.), არამედ ამაღლდება სულიერი სინათლის მისაღებად. ამ უმაღლეს შუქზე, გაგებას შეუძლია მიიღოს გადაწყვეტილებები, რომლებიც კარგი და სამართლიანია. ეს არის ღვთისგან ბოძებული თვისება. ¹

ჩვენი გაგების სულიერ შუქზე ამაღლების უნართან ერთად, ჩვენ გვაქვს შესაძლებლობა მივიღოთ ღვთისგან ბოძებული სხვა თვისება. აღქმის საჩუქარად მოხსენიებული, ის ჩუმად შემოდის, როცა სიყვარულით ვუკავშირდებით უფალს. ეს კავშირი სიკეთისა და სიმართლის აღქმის უნარს გვაძლევს. ბიბლიურ სიმბოლიკაში ამ სახის აღქმა წარმოდგენილია სასიამოვნო სურნელებითა და ტკბილი სურნელოვანი სანელებლებით. ამიტომ, როგორც მომდევნო ეპიზოდი იწყება, წერია, რომ „კვირის პირველ დღეს, დილით ადრე, ქალებმა აიღეს მომზადებული სანელებლები და მივიდნენ საფლავთან“ (ლუკა24:1). ²

იოსების მსგავსად, რომელმაც იესოს ცხედარი ჯვრიდან ჩამოხსნა და თეთრეულის ქსოვილში შეიხვია, ეს ქალებიც აგრძელებენ იესოს სხეულზე ზრუნვას. ერთად აღებული, იოსები და ქალები წარმოადგენენ ადამიანის გონების ორ განსხვავებულ, მაგრამ გაერთიანებულ ასპექტს. იოსების შემთხვევაში, ის წარმოადგენს უმაღლეს გაგებას, რაციონალურ რწმენას, რომ რასაც იესო ასწავლის სიმართლეა. ეს არის ჭეშმარიტების დანახვა გაგებით. ქალების შემთხვევაში, ეს არის აღქმა იმისა, რომ რასაც იესო ასწავლის, მართალია, რადგან კარგია. ეს არის ჭეშმარიტების აღქმა სიყვარულიდან. ტკბილი სურნელოვანი სანელებლები, რომლებიც ქალებს მოაქვთ, წარმოადგენს ამ აღმქმელ საჩუქარს. ³

ცარიელი საფლავი

იმ დღეებში სამარხები იყო ჩაღრმავებული მყარ კლდეში. საფლავში შესასვლელი ღიობზე დიდი ქვის გადაგორით იყო დალუქული. მაგრამ ქალები რომ მოდიან, ხედავენ, რომ ქვა გადააგორეს. და როდესაც ისინი შედიან საფლავში და ცდილობდნენ იესოს სანელებლებით სცხონ, ვერ იპოვეს მისი სხეული. სამაგიეროდ, ქალები ხვდებიან ორ ანგელოზს ბრწყინვალე სამოსით, რომლებიც ეუბნებიან მათ: „რატომ ეძებთ ცოცხალს მკვდრებს შორის? ის აქ არ არის; Ის აღსდგა" (ლუკა24:5-6). ანგელოზები მბზინავ სამოსში წარმოადგენენ ღვთაებრივი ჭეშმარიტების სიკაშკაშეს, განსაკუთრებით იმ ჭეშმარიტებებს, რომლებიც გამოდიან სიტყვის შინაგანი მნიშვნელობიდან. ⁴

სიმბოლურად ჩანს, როდესაც უფლის სიტყვა მოკლებულია მის შინაგან მნიშვნელობას, ის შეიძლება შევადაროთ ცარიელ „საფლავს“. ეს განსაკუთრებით ეხება იმ შემთხვევაში, როდესაც სიტყვის ასო გამოიყენება ცრუ რწმენის მხარდასაჭერად. მაგალითად, როდესაც სიტყვის ასო განცალკევებულია მისი შინაგანი მნიშვნელობისგან, შეიძლება გამოჩნდეს, რომ ღმერთი სავსეა რისხვით, ინახავს სიძულვილს და სავსეა შურისძიებით. გარდა ამისა, შეიძლება ჩანდეს, რომ ვინც მკაცრად ემორჩილება მის სწავლებებს, დაჯილდოვდება მატერიალური კეთილდღეობით, ხოლო ვინც არ ემორჩილება, განადგურდება. ეს არის ღმერთის მატერიალური იდეა, რომელიც ნიშნავს „მორჩილება და აყვავება, დაუმორჩილებლობა და დაღუპვა“. ⁵

როდესაც ეს გარეგნობა დადასტურებულია სიტყვის პირდაპირი მნიშვნელობით, მათში სულიერი მნიშვნელობის გააზრების გარეშე, ისინი ვერ ავლენენ უფლის არსს. ეს ჰგავს ადამიანის დანახვას ამ ადამიანის ნამდვილი ხასიათისგან განცალკევებით და განსჯის გაკეთებას გარედან დაფუძნებული შინაგანისაგან. როდესაც ეს ასეა, უფალი არ ჩანს მის სიტყვაში და არც მისი ხმა ისმის. წმინდა წერილის პირდაპირი გაგება, განცალკევებული შინაგანი სულისგან, რომელიც მას სიცოცხლეს აძლევს, არის მკვდარი ასო - ცარიელი საფლავი. ამიტომ ეუბნებიან ანგელოზები ქალებს: „რატომ ეძებთ ცოცხალს მკვდრებს შორის? ის აქ არ არის; Ის აღსდგა." ⁶

მოწაფეებისთვის ამბების მიტანა

მას შემდეგ, რაც ქალებს უთხრეს, რომ არ ეძიონ ცოცხალი მკვდრებს შორის, ანგელოზები აგრძელებენ მათ მითითებას. „გახსოვდეთ, რა გითხრა გალილეაში ყოფნისას“, ეუბნებიან ანგელოზები ქალებს. შემდეგ ანგელოზებმა გაიხსენეს იესოს სიტყვები და თქვეს: „კაცის ძე უნდა გადაეცეს ცოდვილ ადამიანებს ხელში, ჯვარს აცვეს და მესამე დღეს აღდგეს“ (ლუკა24:7).

მიუხედავად იმისა, რომ იესომ რამდენჯერმე იწინასწარმეტყველა მისი სიკვდილი და აღდგომა, ხალხი იმდენად იყო კონცენტრირებული მის სიკვდილზე, რომ დაივიწყეს მისი აღდგომის ნაწილი. თუმცა ამჯერად სულ სხვაა. იესოს სიტყვები ახლა ცოცხალ რეალობად იქცა, განსაკუთრებით ამ ქალებისთვის, რომლებმაც დაინახეს ანგელოზები და მოისმინეს მათი ცნობა. როდესაც ანგელოზები შეახსენებენ მათ, რომ იესომ თქვა, რომ ჯვარს აცვეს და აღდგებოდა, დაწერილია, რომ ქალებს „გაიხსენეს მისი სიტყვები“ (ლუკა24:8).

იესოს სიტყვების გახსენებით ღრმად გაჟღენთილი ქალები ჩქარობენ მოწაფეებისთვის ამბის მიტანას (ლუკა24:9). აღარ არიან ეს ქალები უსახელო ხალხი ბრბოში. ისინი ახლა გახდებიან უნიკალური და მნიშვნელოვანი პიროვნებები: ისინი არიან „მარიამ მაგდალინელი“, „იოანა“ და „მარიამ იაკობის დედა“ (ლუკა24:10). მათი პასუხი ანგელოზებზე და მათი დაუყოვნებელი გადაწყვეტილება მოწაფეებისთვის გზავნილის მიტანის ასახავს იმას, თუ როგორ ეხმაურება ჩვენში არსებული ჭეშმარიტი აღქმა და კეთილი გრძნობები უფლის სიტყვის შინაგან ჭეშმარიტებებზე. ⁷

როდესაც ქალები მოწაფეებს სასიხარულო ამბავს აცნობენ და ეუბნებიან, რომ იესო აღდგა, მოწაფეებს არ სურთ მათი დაჯერება. ამ დამწუხრებული კაცებისთვის, ქალების მოხსენება სხვა არაფერია, თუ არა "უსაქმური ამბავი" (ლუკა24:11). თუმცა პეტრეს განსხვავებული პასუხი აქვს. როცა ეს ამბავი გაიგო, მაშინვე დგება და საფლავთან გარბის (ლუკა24:12). ეს არის იგივე პეტრე, რომელიც ასე მწარედ ატირდა, როცა მიხვდა, რომ მესამედ უარყო იესო (ლუკა22:62). მაგრამ ახლა, როცა გრძნობს, რომ მასში მატულობს იმედი, პეტრე მიდის საფლავის სანახავად.

როცა პეტრე საფლავთან მივიდა, იხრება და ხედავს, რომ ტილოები, რომელშიც იესო იყო გახვეული, გროვაში დევს (ლუკა24:12). მაგრამ არ არსებობს იესოს ნიშანი და არც პეტრე ხედავს ანგელოზებს. განსხვავებით ქალებისგან, რომლებიც მას უძღოდნენ, პეტრეს სულიერი თვალები ჯერ არ გაუხსნია. თუმცა პეტრე არ არის შეშინებული. როგორც ეს ეპიზოდი მთავრდება, პეტრე მიდის „თავისთვის გაოცებული იმით, რაც მოხდა“ (ლუკა24:12). მიუხედავად იმისა, რომ პეტრეს ბოლომდე არ ესმის, ნელ-ნელა, მაგრამ აუცილებლად რწმენის აღდგომა ხდება მასში. ⁸

პრაქტიკული აპლიკაცია

როდესაც ქალებმა გაიხსენეს იესოს სიტყვები, მაშინვე გაიქცნენ მოწაფეებისთვის სათქმელად. პეტრემ რომ გაიგო მათგან, რომ უფალი აღდგა, მაშინვე ადგა და საფლავთან გაიქცა. ორივე შემთხვევაში მიხვდნენ, რომ ამბავი არ დასრულებულა. თითოეულ ჩვენგანს შეუძლია მსგავსი რამის გაკეთება. როდესაც ხდება ისეთი რამ, რამაც შეიძლება დაგიმახსოვროს ან ეჭვი შეგეპაროს უფლის ყოფნაში, გახსოვდეს, რომ ამბავი არ დასრულებულა და რომ უფალს აქვს შენი ამაღლების ძალა. ეს არის რწმენის აღდგომა. ეს არის რწმენა იმისა, რომ მარტო არ ხარ. ეს არის რწმენა იმისა, რომ უფალი მოგცემთ ნუგეშს, დაცვას და ხელმძღვანელობას, როდესაც თქვენ გადაადგილდებით თქვენს სიტუაციაში. და ეს არის რწმენა იმისა, რომ რაც არ უნდა რთული იყოს სიტუაცია, უფალს შეუძლია სიკეთის გამოტანა და კეთილ დასასრულამდე მიგიყვანოთ. ⁹

ემაუსის გზაზე

13. და აჰა, ორი მათგანი იმავე დღეს მიდიოდა სოფელში, რომელსაც ერქვა ემაუსი, იერუსალიმიდან სამოცი სტადიონი მოშორებით.

14. და ელაპარაკებოდნენ ერთმანეთს ყოველივე მომხდარის შესახებ.

15. და იყო, როცა ისინი ლაპარაკობდნენ და კამათობდნენ, თავად იესო მიუახლოვდა და წავიდა მათთან.

16. მაგრამ მათი თვალები ისე იყო მოჭედილი, რომ არ იცნეს იგი.

17. და უთხრა მათ: რა არის ეს სიტყვები, რომლებსაც უცვლით ერთმანეთს, როცა დადიხართ და მოწყენილი ხართ?

18. და ერთმა მათგანმა, სახელად კლეოპა, მიუგო და უთხრა მას: შენ ხარ მხოლოდ მდგმური იერუსალიმში და არ იცი, რა მოხდა მასში ამ დღეებში?

19. და უთხრა მათ: რა? და უთხრეს მას: იესო ნაზარეველზე, რომელიც იყო კაცი, წინასწარმეტყველი, შრომითა და სიტყვით ძლიერი ღვთისა და მთელი ხალხის წინაშე.

20. და როგორ გადასცეს იგი მღვდელმთავრებმა და ჩვენმა ხელმწიფემ სიკვდილის სამსჯავროს და ჯვარს აცვეს.

21. და ვიმედოვნებდით, რომ ის აპირებდა ისრაელის გამოსყიდვას. მაგრამ ამ ყველაფრის მიუხედავად, დღეს უკვე მესამე დღეა, რაც ეს მოხდა.

22. აგრეთვე გაგვიკვირდა ზოგიერთმა ქალმა ჩვენგან, რომლებიც დილით ადრე იყვნენ საფლავთან.

23. და ვერ იპოვეს მისი ცხედარი, მივიდნენ და თქვეს, რომ მათაც ნახეს ანგელოზთა ხილვა, რომლებიც ამბობენ, რომ ის ცოცხალია.

24. და ზოგიერთი ჩვენგანი, ვინც ჩვენთან იყო, მივიდნენ საფლავთან და იპოვეს, როგორც ქალები ამბობდნენ; მაგრამ ისინი ვერ დაინახეს.

25. და უთხრა მათ: ო, დაუფიქრებელო და ნელი გულით, რომ ირწმუნოთ ყოველივე, რასაც ამბობდნენ წინასწარმეტყველები!

26. განა ქრისტემ არ უნდა განიცადოს ეს და შესულიყო თავის დიდებაში?

27. და დაწყებული მოსესგან და ყველა წინასწარმეტყველთაგან, განმარტა მათ ყველა წერილში მის შესახებ.

შემდეგი ეპიზოდის დაწყებისას, იესოს ორი მოწაფე მიემგზავრება სოფელში, სახელად ემაუსი, იერუსალიმიდან დაახლოებით შვიდი მილის დაშორებით (ლუკა24:13). მიუხედავად იმისა, რომ მათ უწოდებენ "მოწაფეებს", ისინი არ არიან ორიგინალური თორმეტიდან. ერთ-ერთ მოწაფეს ქვია კლეოპა, მეორის სახელი არ არის ნახსენები.

სამი დღე გავიდა ჯვარცმიდან და ამ ორ მოწაფეს გაუგია ცარიელი საფლავი, ქალების მონახულება და ანგელოზების გამოჩენა. ადვილი წარმოსადგენია, რომ ისინი დაბნეულნი არიან ბოლოდროინდელი მოვლენების გამო, განსაკუთრებით იესოს სიკვდილისა და მკვდრეთით აღდგომის შესახებ. როცა ისინი საუბრობენ, დაწერილია, რომ „თვით იესო მიუახლოვდა და წავიდა მათთან“ (ლუკა24:15). პეტრეს მსგავსად, რომელმაც ვერ შეძლო ანგელოზების დანახვა მათ მანათობელ სამოსში, ამ ორ მოწაფეს ასევე შეზღუდული სულიერი ხედვა აქვს. მიუხედავად იმისა, რომ მათ შეუძლიათ ნათლად აღიარონ, რომ უცხო ადამიანი შეუერთდა მათ, ისინი ვერ ხედავენ, რომ ეს არის იესო. როგორც წერია: „თვალები დახუჭული ჰქონდათ, რომ არ იცნეს იგი“ (ლუკა24:16). კიდევ ერთხელ, ლუკა გვაწვდის სიტყვებს, რომლებიც ეხება გაგებას: მათ არ იცნობდნენ მას.

იესო, რომელიც „მკვდრეთით აღდგა“, სულით მათთანაა, მაგრამ მათ ჯერ კიდევ არ იციან, რომ მათთან ერთად მოსეირნე იესოა. მიუხედავად ამისა, იესო თანდათან დაეხმარება მათ გაახილონ სულიერი თვალები. ანალოგიურად, სიბნელეში ყოფნის შემდეგ, ჩვენი თვალები თანდათან უნდა მოერგოს სინათლეს. არსებობს განსხვავება ჭკუის ცვალებადობასა და სულიერი რეალობის ჩვენი გაგების განვითარების გაცილებით ხანგრძლივ პროცესს შორის. მიუხედავად იმისა, რომ ინტუიცია შეიძლება მოხდეს მომენტში, ჩვენი სულიერი ჭეშმარიტების გაგება ხდება თანდათანობით და გრძელდება მარადისობის განმავლობაში. ¹⁰

იესო, რომელიც თანდათან ხსნის მათ გაგებას, იწყებს კითხვით. ის ეკითხება: „როგორი საუბარი გაქვთ ერთმანეთთან სიარულის დროს და მოწყენილი ხართ?“ (ლუკა24:17). ეს ასახავს იმ მომენტებს, როდესაც ჩვენ ვწუხვართ ბოლოდროინდელი შემთხვევის გამო, შესაძლოა, მეგობართან განვიხილავთ მას, არ ვიცით, რომ ღმერთი ჩვენს გვერდით არის, თუნდაც ჩვენთან საუბარი. უფრო ხშირად, როგორც ეს ორი მოწაფე, ვაგრძელებთ სევდას. ჩვენ, ასე ვთქვათ, "სიბნელეში" ვართ სულიერ რეალობასთან დაკავშირებით. პირველი ლაპარაკობს კლეოპასი. ის ეკითხება იესოს: „განა შენ ხარ ერთადერთი უცხო იერუსალიმში და არ იცი რა მოხდა იქ ამ დღეებში? (ლუკა24:18).

იესო, რომელიც ჯერ კიდევ მალავს თავის ვინაობას, ეკითხება: "რა რამ?" (ლუკა24:19). და ეუბნებიან მას ერთი კაცის შესახებ, სახელად იესო. ისინი ამბობენ, რომ „ის იყო საქმითა და სიტყვით ძლიერი წინასწარმეტყველი ღვთისა და მთელი ხალხის წინაშე“. და დასძენს, რომ „მღვდელმთავრებმა და ჩვენმა მმართველებმა გადასცეს იგი სასიკვდილოდ და ჯვარს აცვეს“ (ლუკა24:19-20). შემდეგ ისინი იესოს უზიარებენ თავიანთი მწუხარების მთავარ მიზეზს. როგორც მათ თქვეს, "ჩვენ ვიმედოვნებდით, რომ ის იყო, ვინც აპირებდა ისრაელის გამოსყიდვას" (ლუკა24:21). მიუხედავად იმისა, რომ ამ ორმა მოწაფემ გაიგო ამბავი შესაძლო აღდგომის შესახებ, ისინი არ არიან დარწმუნებულნი. ისინი დარწმუნებული არიან, რომ იესო მოკვდა და რომ ყველაფერი დასრულდა. ამ დროს მათი იმედებიც გაქრა. ამიტომ, ისინი ამატებენ: „დღეს მესამე დღეა, რაც ეს მოხდა“ (ლუკა24:20-21).

როდესაც ისინი აგრძელებენ იესოს საუბარს, ჯერ კიდევ არ ცნობენ მას, ისინი აღწერენ, თუ როგორ მივიდა რამდენიმე ქალი დილით ადრე საფლავთან და ვერ იპოვეს იესოს ცხედარი. სამაგიეროდ, მათ დაინახეს „ანგელოზების ხილვა“ რომ იესო ცოცხალია (ლუკა24:23). მათ ასევე უთხრეს იესოს, რომ ზოგიერთი მოწაფე, ქალების მოხსენების მოსმენის შემდეგ, საფლავთან მივიდა და აღმოაჩინეს, რომ ქალების ცნობა მართალი იყო. როგორც წერია: „ზოგიერთი ჩვენგანი, ვინც ჩვენთან იყო, სამარხთან მივიდნენ და ნახეს, როგორც ქალებმა თქვეს; მაგრამ ვერ დაინახეს“ (ლუკა24:24). მნიშვნელოვანი დეტალი, „ის ვერ დაინახეს“, ჩაწერილია მხოლოდ ლუკა-ში, სახარებაში, რომელიც ეხება გაგების გახსნას. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, მათ არ დაინახეს იესო. არც ეს ორი მოწაფე ხედავს იესოს. მიუხედავად იმისა, რომ იესო დადის მათთან და ესაუბრება მათ, ისინი არ ხედავენ მას, არ ცნობენ და არ იცნობენ მას.

სწორედ ამ დროს ირჩევს იესოს თვალების გახელა, რათა მათ შეეძლოთ მისი ამოცნობა. დააბრუნებს მათ გონებას წმინდა წერილებში და ეუბნება მათ: „ო, დაუფიქრებელნო და ნელი გულით, რომ ირწმუნოთ ყველაფერი, რაც წინასწარმეტყველებმა თქვეს! განა ქრისტემ არ უნდა განიცადოს ეს და შესულიყო მის დიდებაში?” (ლუკა24:25-26).

სიტყვები „დაუფიქრებელი“ და „დაუჯერებელი გული“ კიდევ ერთხელ მიუთითებს ლუკას მთავარ თემაზე - გაგებაში ღმერთის თანდათანობით მიღებაზე. როგორც უკვე აღვნიშნეთ, გაგება ნელა ვითარდება. იესო ისევ და ისევ ასწავლიდა სულიერი რეალობის ბუნებასა და ცათა სასუფეველს. მაგრამ მოწაფეებს, რომელთა გონებაც ამქვეყნიური საგნებისკენ იყო მიმართული, უჭირდათ გონების სულიერ სინათლეზე აყვანა. ამის გამო მათ ვერ გაიგეს იესოს მოსვლის ბუნება და არც მისი სურვილი, დაეარსებინა ახალი სამეფო, რომელიც დაფუძნებული იქნებოდა ღმერთის ახალ გაგებაზე. მაშასადამე, იესო მათ მოიხსენიებს, როგორც „დაუფიქრებელნი“, ბერძნული სიტყვა, რომელიც ნიშნავს გრძნობით მოაზროვნეებს და „გულიანად რწმენას“.

ორი მოწაფის მსგავსად, რომლებსაც იესო შეხვდა ემაუსის გზაზე, ჩვენი გაგებაც ნელ-ნელა იხსნება, მაგრამ იესო ყოველთვის მოთმინებულია ჩვენთან. მისი სიტყვის საშუალებით, ის გვიჩვენებს, თუ როგორ არის მოხსენიებული გამოსყიდვის ამბავი წმინდა წერილებში, „დაწყებული მოსედან და ყველა წინასწარმეტყველიდან“ (ლუკა24:27). ეს არის მარტივი და პირდაპირი ამბავი, არა მხოლოდ იესოს შინაგან მოგზაურობაზე, არამედ ჩვენს შესახებაც. ამ მოგზაურობაში ცენტრალური მნიშვნელობისაა ჩვენი გაგების გახსნა, განსაკუთრებით იესოს და მისი მისიის ბუნების გაგება. მაშასადამე, დაწერილია, რომ „მან აუხსნა მათ ყველა წერილში, რაც თავის შესახებ იყო“ (ლუკა24:27).

პურის დამტვრევა

28. და მიუახლოვდნენ სოფელს, სადაც მიდიოდნენ, და მან ისე გააკეთა, თითქოს უფრო შორს წასულიყო.

29. და სძლიეს მას და უთხრეს: დარჩი ჩვენთან, რამეთუ საღამოა და დღე დადგა. და შემოვიდა მათთან დასარჩენად.

30. და იყო, როცა მათთან ერთად იწვა და პური აიღო და აკურთხა; და გატეხა და მისცა მათ.

31. და აეხილათ თვალები და შეიცნეს იგი; და ის მათთვის უხილავი გახდა.

32. და უთხრეს ერთმანეთს: განა ჩვენი გული არ იწვოდა ჩვენში, როცა გზაში გველაპარაკებოდა და გვიხსნიდა წერილებს?

33. და ადგნენ იმავე დროს, დაბრუნდნენ იერუსალიმში და იპოვეს თერთმეტი შეკრებილი და მათთან მყოფნი.

34. ამბობდა: ჭეშმარიტად აღდგა უფალი და იხილა სიმონმა.

35. და აუხსნეს გზაზე გაკეთებულნი და როგორ იცნობდნენ მათ პურის გატეხვისას.

როდესაც ისინი აგრძელებენ მოგზაურობას, ორი მოწაფე და იესო უახლოვდებიან სოფელს, რომელსაც ემაუსი ჰქვია. როგორც ჩანს, აქ ისინი ცხოვრობენ. სწორედ აქ მიუთითებს იესო, რომ ის გააგრძელებს სიარულს. მაგრამ ისინი ევედრებიან მას, რომ დარჩეს მათთან და უთხრეს: „დარჩი ჩვენთან, რადგან საღამოა და დღე გავიდა“ (ლუკა24:29). მათი მოწოდების გამო იესო იღებს მათ მოწვევას. როგორც წერია, „შევიდა მათთან დასარჩენად“ (ლუკა24:29).

გზიდან სახლში გადასვლა სიმბოლოა ღმერთის ღრმა შესვლის ჩვენს ცხოვრებაში. როდესაც იესო შედის მათთან დასარჩენად, ის იწყებს თანამეგობრობის ყველაზე ინტიმურ მოქმედებას - ზიარების ტრაპეზის გაზიარებას. როგორც დაწერილია: „ახლა, როცა მათთან ერთად სუფრაზე იჯდა, აიღო პური, აკურთხა, გატეხა და მისცა“ (ლუკა24:30).

ამ კარგად ცნობილი რიტუალის შესრულებისას, იესო ჩუმად ასწავლის თავის ვინაობას, ვარაუდობს, რომ ის არ არის უბრალოდ უცხო გზაზე, არამედ უფრო ჰგავს მამას სახლში. გაკვეთილი არის ღრმა, რომელიც ხსნის მათ სულიერ თვალებს იესოს ყოფნის რეალობაზე. როგორც წერია: „მაშინ აეხილათ თვალები და შეიცნეს იგი“ (ლუკა24:31). ეს კიდევ ერთი შემთხვევაა, რომელიც მხოლოდ ლუკაშია დაფიქსირებული. წმინდა სიმბოლიზმის ენაზე, მათი თვალების გახსნა გულისხმობს მათი გაგების გახსნას, რათა მათ შეიცნონ იესო.

მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ გზაზე საუბარი, როდესაც იესომ მათთვის წმინდა წერილი გახსნა, მოწაფეები სულიერი თვალების გასახსნელად მოამზადა. მაგრამ მათი თვალები უფრო სრულად აეხილათ, როცა იესომ აკურთხა პური მათ შორის და გაუზიარა. პური, რადგან ის ძალიან ცენტრალურია ცხოვრებაში, ყოველთვის იყო კაცობრიობისადმი ღვთის სიყვარულის უნივერსალური სიმბოლო. სწორედ ამ მომენტში, როდესაც მოწაფეები გრძნობენ რაღაც ღვთის სიყვარულს პურის გატეხვისას, მათ თვალები აეხილათ და იციან, რომ იესო მათ შორისაა. ¹¹

ეს გამოცდილება დიდხანს არ გრძელდება. ისევე სწრაფად, როგორც ამოცნობის მომენტი გადის მათ ცნობიერებაში, იესო ქრება მათი მხედველობიდან (ლუკა24:31). მიუხედავად ამისა, ღვთაებრივმა შეხვედრამ დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა ორ მოწაფეზე. მომხდარით გაოცებულები, ისინი მიუბრუნდებიან თითოეულს და ეუბნებიან: „განა არ გვწვავდა გული ჩვენში, როცა ის გველაპარაკებოდა გზაზე და როცა გვიხსნიდა წმინდა წერილებს?“ (ლუკა24:32). მოწაფეები გრძნობდნენ უფლის სიყვარულის აურზაურს, როდესაც მან გახსნა მათი გაგება თავისი სიტყვის შინაგანი მნიშვნელობით. ეს იმიტომ ხდება, რომ სიტყვაში ღვთაებრივი ჭეშმარიტებები შეიცავს უფლის სიყვარულის ცეცხლოვან სითბოს. ¹²

იესო ეჩვენება სიმონს

გზაზე იესოსთან შეხვედრის გამოცდილებით გაოცებულნი ორი მოწაფე მაშინვე დგებიან და ბრუნდებიან იერუსალიმში, რათა სხვა მოწაფეებს მოუყვონ მომხდარის შესახებ. როდესაც ისინი ჩამოდიან და უამბობენ მათ თავიანთი გამოცდილების შესახებ, იერუსალიმში მოწაფეებს აქვთ საკუთარი საინტერესო ამბების მოხსენება. "უფალი მართლაც აღდგა", - ამბობენ იერუსალიმში შეკრებილი მოწაფეები. და შემდეგ დაამატებენ: „ეჩვენა სიმონს“ (ლუკა24:34).

საგულისხმოა, რომ პეტრე აქ მოიხსენიება როგორც „სიმონ“. გავიხსენებთ, რომ პეტრე მოწაფეებიდან პირველი იყო, ვინც სამარხთან მივარდა, მაგრამ ერთხელ იქ მან მხოლოდ იესოს თეთრეულის ტანსაცმელი იპოვა. როგორც ჩანს, „პეტრემ“ არ დაინახა იესო, მაგრამ „სიმონმა“ დაინახა. "ის გამოეცხადა სიმონს", - ამბობენ ისინი. ამ მნიშვნელოვანი დეტალის მნიშვნელობა სახელს „პეტრესა“ და სახელს „სიმონს“ შორის განსხვავების გაგებაში ვხვდებით. როგორც უკვე აღვნიშნეთ, სახელი „სიმონ“ ნიშნავს „მოსმენას“.

როდესაც ბიბლიური სახელები "პეტრე" და "სიმონ" გამოიყენება ერთმანეთისგან განსხვავებით, "პეტრე" ნიშნავს უფრო ზედაპირულ რწმენას - რწმენას, რომელიც დაფუძნებულია მეხსიერებაზე, ხოლო "სიმონ" ნიშნავს უფრო ღრმა რწმენას - რწმენაზე დაფუძნებულ რწმენას. მოსმენისა და შესრულების უნარზე, რასაც ღმერთი ბრძანებს. ამიტომ დაწერილია, რომ „უფალი აღდგა და გამოეცხადა სიმონს“. ¹³

იესო ეჩვენება თავის მოწაფეებს

36. მაგრამ როცა ისინი ამას ამბობდნენ, იესო თავად დადგა მათ შორის და უთხრა მათ: მშვიდობა თქვენდა.

37. მაგრამ შეშინებულმა და შიშმა ეგონათ, რომ სული იხილეს.

38. და უთხრა მათ: რატომ ნერვიულობთ და რატომ ჩნდება აზრები თქვენს გულებში?

39. იხილე ჩემი ხელები და ჩემი ფეხები, რომ მე ვარ მე; იგრძენი მე და ნახე, რადგან სულს არა აქვს ხორცი და ძვალი, როგორც შენ ხედავ, მე მაქვს.

40. ეს რომ თქვა, აჩვენა მათ ხელები და ფეხები.

41. ხოლო მათ ჯერ კიდევ არ ირწმუნეს სიხარულისგან და გაოცებულნი იყვნენ, უთხრა მათ: გაქვთ საჭმელი?

42. და მისცეს მას შემწვარი თევზის ნაწილი და თაფლი.

43. და აიღო და შეჭამა მათ წინაშე.

იესოს „ძვლებისა“ და „ხორცის“ დამუშავება

ორი მოწაფე, რომლებიც შეხვდნენ იესოს ემაუსის გზაზე, ახლა დაბრუნდნენ იერუსალიმში, რათა შეუერთდნენ თერთმეტ მოწაფეს. სანამ ისინი უზიარებდნენ ამბებს იესოსთან შეხვედრისა და პურის გატეხვის შესახებ, უცებ იესო გამოჩნდა მათ შორის და თქვა: მშვიდობა შენ." (ლუკა24:36).

თითქოს მხოლოდ პურის გატეხვის ხსენება საკმარისია იესოს დასწრების გამოსაძახებლად. როგორც თავად იესომ თქვა, ჯვარცმის წინა ღამეს, როცა გატეხა პური და მისცა თავის მოწაფეებს: „ეს არის ჩემი სხეული, რომელიც თქვენთვისაა მოცემული. ეს გააკეთე ჩემი ხსოვნისთვის“ (ლუკა22:19). ეს უმნიშვნელოვანესი ზიარება შეიცავს ძლიერ სწავლებას იმის შესახებ, თუ როგორ არის ღმერთი ჩვენთან, თუნდაც ყოველდღიური ცხოვრების ყველაზე ფიზიკურ მოქმედებებში, როცა კეთდება პატივისცემით. სხვაგვარად რომ ვთქვათ, ღმერთის სიყვარული და სიბრძნე ყველაზე სრულყოფილად გვევლინება, როდესაც მათ ერთდროულად განვიცდით როგორც ბუნებრივ, ისე სულიერ დონეზე.

ჩვენ შეგვიძლია ამის გაკეთება, როცა ვჭამთ წმინდა ვახშმის პურს, ვიფიქროთ უფლის სიყვარულის მიღებაზე. ანალოგიურად, როდესაც ჩვენ ვსვამთ ღვინოს, შეგვიძლია ვიფიქროთ უფლის სიბრძნის მიღებაზე. მხოლოდ მცირე პატივისცემით ფიქრი ჩვენი მხრიდან გარდაქმნის ამ მარტივ ფიზიკურ აქტივობას თაყვანისცემის უწმინდეს აქტად. ამ გზით ჩვენ შეგვიძლია მივიღოთ სულიერი სამყაროს განცდა, რომელიც მიედინება ბუნებრივ სამყაროში. ამიტომ წმინდა ვახშამი მოიხსენიება როგორც "ზიარება". ეს არის სულიერის ზიარება ბუნებრივთან, მარადიულთან ერთად და უფლის ადამიანთან ერთ წმინდა მოქმედებაში. მაშინაც კი, თუ ჩვენ არ გვაქვს შესამჩნევი გამოცდილება უფლის შემოდინებული სიყვარულისა და სიბრძნის შესახებ, ჩვენ მაინც შეგვიძლია ვიცოდეთ, რომ ღვთაებრივი სიყვარული და ღვთაებრივი სიბრძნე წარმოადგენს ღმერთის არსს და რომ ის ნამდვილად იმყოფება წმინდა ვახშამში. ¹⁴

მაშასადამე, წმინდა ვახშამზე ჩვენ აშკარად შეგვახსენებენ, რომ მხოლოდ ღმერთი კვებავს ჩვენს სხეულებსაც და ჩვენს სულებსაც. ფიზიკური პური და ღვინო ჩვენი სხეულისთვისაა; სულიერი პური, რომელიც სიყვარულია და სულიერი ღვინო, რომელიც სიბრძნეა, ჩვენი სულებისთვისაა. ამის დამახსოვრება, როდესაც ვიღებთ წმიდა ვახშამს, გვიხსნის განვიცდით ღვთის ყოფნას. სულიერ სამყაროში ხომ აზროვნება მოაქვს ყოფნას. მაშ, ჩვენ შეგვიძლია გავიგოთ, როგორ შეიძლება პურის გატეხვის შესახებ პატივმოყვარე ფიქრმაც კი გამოიწვიოს იესოს არსებობა. ¹⁵

მაგრამ იესომ იცის, რომ მისი ყოფნა მოწაფეებისთვის საშინელი იქნება, რადგან მათ ეშინიათ მოჩვენებებისა და სულების. ამიტომ, ის ცდილობს დაამშვიდოს მათი შიშები თქვას: "მშვიდობა თქვენდა". თუმცა წერია, რომ ისინი დარჩნენ „შეშინებულნი და შეშინებულნი და ეგონათ, რომ სული ენახათ“ (ლუკა24:37). აგრძელებს მათი შიშის დამშვიდებას, იესო ეუბნება მათ: „რატომ ღელავთ? და რატომ გიჩნდება ეჭვი თქვენს გულებში?” (ლუკა24:38). ყოველგვარი ეჭვის მოსაშორებლად, რომ ეს ნამდვილად იესოა და არა სული, ის ამბობს: „აჰა, ჩემი ხელები და ჩემი ფეხები, რომ მე ვარ მე. მომაწოდე და ნახე, რადგან სულს არა აქვს ხორცი და ძვალი, როგორც ხედავ, მე მაქვს“ (ლუკა24:38-39).

როდესაც იესო ეუბნება თავის მოწაფეებს, რომ ის არ არის სული და რომ სულს არ აქვს ხორცი და ძვალი, როგორც მას აქვს, ის გულისხმობს რაღაც კონკრეტულს. ის ნიშნავს, რომ იგი გახდა სიყვარულისა და სიბრძნის "სხეული" - არა მატერიალური სხეული, არამედ ღვთიური სულიერი. მისი „ხორცი“ არის ღვთაებრივი სიყვარული, რომელიც ის ცდილობს მისცეს მთელ კაცობრიობას, ხოლო მისი „ძვლები“ არის ღვთაებრივი ჭეშმარიტება, რომლის მეშვეობითაც შესაძლებელია ღვთაებრივი სიყვარულის გამოხატვა. ამ გზით იესო გახდა ღვთაებრივი სიყვარული და ღვთაებრივი სიბრძნე ადამიანური სახით - ხილული ჩვენი სულიერი თვალებისთვის. ¹⁶

ეს არ არის უბრალო აბსტრაქცია. სრულყოფილი სიყვარულისა და სიბრძნის სხეულის მიღების გზით, იესო ქრისტე გახდა სრულყოფილი განსახიერება იმისა, თუ რას ნიშნავს იყო ღვთიური ადამიანი. ამით ღმერთის უხილავი სული, მამად წოდებული, და ღვთის ხილული სხეული, სახელად იესო, გახდა ერთი, ისევე როგორც სული ადამიანის სხეულში არის არა ორი, არამედ ერთი. ¹⁷

მამასთან ერთიანობის ეს პროცესი, ანუ სულისა და სხეულის გაერთიანება, იყო თანდათანობითი, უწყვეტი, ეტაპობრივად, იესოს მთელი ცხოვრების განმავლობაში, მის სიკვდილამდე ჯვარზე. როდესაც იესომ წარმოთქვა თავისი ბოლო სიტყვები: „მამაო, შენს ხელში ვაბარებ ჩემს სულს“, ის აცხადებდა საბოლოო გამარჯვებას. მან არა მხოლოდ დაიმორჩილა ჯოჯოხეთები, არამედ ის ასევე გახდა ერთიანი ღვთაებრიობასთან, რომელიც მასში იყო მისი დაბადებიდან - შინაგან ღვთაებრიობასთან, რომელსაც ეწოდა "მამა". ¹⁸

თუმცა, ჯვარი არ იყო დასასრული. ეს იყო აღდგომის დასაწყისი. როდესაც ისინი მივიდნენ იესოს ცხედარზე, ის არსად იყო ნაპოვნი. მან უბრალოდ დატოვა საფლავი და არაფერი დატოვა, გარდა თეთრეულის სამოსისა. მიუხედავად იმისა, რომ არსებობს მრავალი ახსნა იმის შესახებ, თუ რა მოხდა საფლავში, ყველაზე მარტივი ის არის, რომ იესომ განადიდა თავისი სხეული და მთლიანად ღვთაებრივი გახადა. მან ეს გააკეთა იმით, რომ განდევნა მხოლოდ ადამიანური ბუნების ყველაფერი, რაც მან მემკვიდრეობით მიიღო მარიამისგან, მისი ადამიანური დედისგან, და ამავდროულად მიიღო მამისგან ყველაფერი ღვთაებრივი ბუნებისა, რაც მასში იყო. ამან ღმერთს საშუალება მისცა, უფრო ახლოს ყოფილიყო ჩვენთან, ვიდრე ოდესმე. ახლა ჩვენ შეგვიძლია გვქონდეს წარმოდგენა ღმერთის შესახებ, რომელიც დაფუძნებულია იესო ქრისტეს სიცოცხლეში, სიკვდილსა და აღდგომაში ხილულ სიყვარულსა და სიბრძნეზე. ¹⁹

თევზის და თაფლის ჭამა

თუმცა ეს ყველაფერი მოწაფეების გაგებას სცილდება. მათ ესაჭიროებათ უფრო მარტივი ახსნა-განმარტება, რომელიც მიმართავს მათ მატერიალურ აზროვნებას. ამიტომ, იესო ეუბნება მათ, წავიდნენ წინ და შეეხონ მის ხელებსა და ფეხებს, რომ რეალურად მოეპყრონ მას და დაინახონ, რომ ის სული არ არის. ეს ყველაფერი იმიტომ ხდება, რომ იესომ გაახილა მათი სულიერი თვალები და ნება დართო მათ განიცადონ იგი სულიერი ცნობიერების დონეზე. მოწაფეებს ექმნებათ შთაბეჭდილება, რომ მისი გამოვლინება მათ მიმართ მატერიალურ პლანზეა. ეს არის ის, რაც მათ ახლა სჭირდებათ - ერთი შეხედვით მატერიალური მტკიცებულება.

მაგრამ მაშინაც კი, ისინი ჯერ კიდევ არ არიან დარწმუნებულნი. როგორც წერია: „მაგრამ სიხარულისგან მაინც არ იწამეს“ (ლუკა24:41). ალბათ ეს ძალიან კარგია იმისთვის, რომ სიმართლე იყოს. ამიტომ, იმისათვის, რომ ეს საკითხი ეჭვქვეშ დადგეს, იესო ეკითხება მათ, აქვთ თუ არა რაიმე საჭმელი. როდესაც ისინი აძლევენ მას შემწვარი თევზის ნაჭერს და ცოტა თაფლს, ის იღებს მას და ჭამს მათ თანდასწრებით (ლუკა24:43). წმინდა წერილის ენაზე შემწვარი თევზი წარმოადგენს მკვებავ ჭეშმარიტებას - ჭეშმარიტებას, რომელიც კვებავს სულს. და ტკბილი თაფლი წარმოადგენს იმ სიამოვნებას, რომელსაც ადამიანი განიცდის ამ ჭეშმარიტების მიხედვით ცხოვრებისას. ²⁰

მოწაფეებისთვის იესოს ხელების, ფეხების და სხეულის შეხება ძალიან დამაჯერებელია; მაგრამ კიდევ უფრო დამაჯერებელია მისი ყურება, როგორ ჭამს თევზი და თაფლი. ამით იესო ამტკიცებს, რომ ღმერთი აღარ უნდა ჩაითვალოს შორეულ, უხილავ, შეუცნობელ არსად, რომელიც სამყაროს აბსტრაქტულად ავრცელებს. პირიქით, ღმერთი ახლა შეიძლება აღდგომილ დიდებაში ჩანდეს, როგორც მისაწვდომი ღვთიური ადამიანური პიროვნება, რომელიც მზად არის საპასუხო ურთიერთობაში ჩაერთოს ყველასთან, ვისაც სურს მიიღოს იგი. მოკლედ, ბუნდოვანი, შორეული, შორეული ღმერთი გახდა ხილული, არსებითი და ისეთივე რეალური, როგორც სიყვარული და სიბრძნე, რომლის გასაზიარებლადაც მოვიდა. ²¹

პრაქტიკული აპლიკაცია

იესოს მკვდრეთით აღმდგარი სხეულის ბუნება დიდი ხანია კამათის საგანია. იყო ეს ხილვა თუ ის მართლაც იქ იყო ხორციელად? მაშინაც კი, თუ პასუხი არ ვიცით, შეგვიძლია ვიცოდეთ, რომ იესო იყო ხილული მისი მოწაფეებისთვის. მათ დაინახეს იგი. ღმერთის ხილული იდეის არსებობის მნიშვნელობა არ შეიძლება გადაჭარბებული იყოს. ძნელია ილოცო ან გიყვარდეს უხილავი აბსტრაქცია. მაგრამ ღმერთის ხილული, ღვთიური ადამიანური წარმოდგენა განსხვავებულია. მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენ არ შეგვიძლია ველოდოთ, რომ ბუნდოვანი იდეა გაგვახილავს თვალებს სულიერი ჭეშმარიტების გასაგებად, ან შეგვავსებს მტრების პატიების ძალით, ან გვაძლევს შესაძლებლობას დავძლიოთ ცდუნება, ღვთაებრივ ადამიანურ ღმერთს შეუძლია ამის გაკეთება. ამიტომ, როგორც პრაქტიკული გამოყენება, გაითვალისწინეთ ღმერთის იდეა, რომელიც გამოვლინდა იესოს ცხოვრებაში. ეს არის ღმერთის თვალსაჩინო იდეა, რომელიც ამბობს: „ფრთხილად იყავით და უფრთხილდით სიხარბეს, რადგან ადამიანის სიცოცხლე არ არის ქონების სიმრავლე.ლუკა12:15). ეს არის ღმერთის თვალსაჩინო იდეა, რომელიც ამბობს: „აპატიე და მოგეტევება“ (ლუკა6:37). ეს არის თვალსაჩინო იდეა ღმერთის შესახებ, რომელიც დადის ჩვენ შორის, კურნავს, აკურთხებს და ხსნის. ეს არის ღმერთის თვალსაჩინო იდეა, რომელიც თითოეულ ჩვენგანს ეუბნება: „მე თქვენს შორის ვარ, როგორც მსახური“ (ლუკა22:27). ²²

იესო ხსნის მათ გაგებას

44. და უთხრა მათ: ეს არის ის სიტყვები, რომლებიც გეუბნებოდი, როცა ჯერ კიდევ თქვენთან ვიყავი, რომ ყველაფერი უნდა აღსრულდეს, რაც დაწერილია მოსეს კანონში, წინასწარმეტყველებსა და ფსალმუნებში. ჩემთან დაკავშირებით.

45. შემდეგ მან გახსნა მათი გონება წმინდა წერილების გასაგებად.

46. და უთხრა მათ: ვინაიდან ასე წერია, რომ ქრისტეს უნდა ეტანჯა და მესამე დღეს მკვდრეთით აღმდგარიყო;

47. და რომ მონანიება და ცოდვათა მიტევება იქადაგოს მისი სახელით ყველა ერს იერუსალიმიდან დაწყებული.

48. თქვენ კი ამის მოწმეები ხართ.

მთელი თავისი მსახურების განმავლობაში იესო ხშირად ეუბნებოდა თავის მოწაფეებს, რომ უნდა წასულიყო იერუსალიმში, ჯვარს აცვეს და მესამე დღეს აღდგებოდა. მან იცოდა, რომ მათ ნაკლებად ესმით, რას გულისხმობდა იგი. ეს აშკარად აშკარა იყო იმით, თუ როგორ იმედოვნებდნენ, რომ ის გახდებოდა მათი ამქვეყნიური მეფე - მეფე, რომელიც მიანიჭებდა მათ საპატიო ადგილებს და ავტორიტეტს მის სამეფოში.

ეს ყველაფერი ახლა შეიცვალა. იესო ჯვარს აცვეს, როგორც მან თქვა. და აღდგა, როგორც თქვა. მან მიჰყვა მისთვის დასახულ გზას, შეასრულა ყველაფერი, რაც მის შესახებ იყო ნათქვამი წმინდა წერილში. ამიტომ ეუბნება თავის მოწაფეებს: „ეს არის სიტყვები, რომლებიც გეუბნებოდი, სანამ ჯერ კიდევ თქვენთან ვიყავი, რომ ყველაფერი უნდა აღსრულდეს, რაც დაწერილია მოსეს კანონში, წინასწარმეტყველებსა და ფსალმუნებში ჩემზე“ (ლუკა24:44).

მოწაფეები ახლა ღიანი არიან და მზად არიან მიიღონ ის, რასაც იესო ამბობს. როგორც წერია, „მან გაუხსნა მათ გონება, რათა გაეგოთ წმინდა წერილები“ (ლუკა24:45). მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენ არ გვაქვს კონკრეტული ინფორმაცია იმის შესახებ, თუ რა უთხრა მათ იესომ, ის შეიძლება მოიცავდეს ზოგიერთ წინასწარმეტყველებას მის გაჩენის, სიცოცხლის, ჯვარცმისა და აღდგომის შესახებ. როდესაც უფრო ღრმად შევდივართ ებრაული წერილების ისტორიულ და წინასწარმეტყველურ ნაწილებში, ფენის მიყოლებით ვხსნით, აღმოვაჩენთ, რომ რაღაცნაირად, ყველაფერი, რასაც ვკითხულობთ, ეხება არა მხოლოდ იესო ქრისტეს ცხოვრებას, არამედ ჩვენს რეფორმაციას და აღორძინებას. ²³

სიტყვები, „მან გახსნა მათი გაგება“, არის კულმინაცია იმისა, რაც აქამდე იყო. აქამდე მოწაფეები ჩაფლულნი იყვნენ საკუთარ იდეებში: მაგალითად, მათ ჰქონდათ საკუთარი გაგება იმის შესახებ, თუ რას ნიშნავდა მათ შორის მესია; მათ ჰქონდათ საკუთარი გაგება, თუ როგორი იქნებოდა ისრაელის გამოსყიდვა; და მათ ჰქონდათ საკუთარი გაგება "სიდიადეების" შესახებ, მათ შორის იმ თანამდებობებზე, რომლებსაც ისინი დაიკავებდნენ მომავალ სამეფოში. იესო მათ სხვაგვარად უნდა ესწავლებინა. სინამდვილეში, მას უნდა შეეცვალა მათი აზროვნების პროცესი და ესწავლებინა, რომ პირველი იქნება უკანასკნელი, უკანასკნელი პირველი და რომ ყველაზე დიდები არიან არა ისინი, ვისაც ემსახურებიან, არამედ ისინი, ვინც ემსახურებიან (იხ. ლუკა13:30 და ლუკა22:26).

მოწაფეების მსგავსად, თითოეული ჩვენც ვიწყებთ ჩვენს სულიერ მოგზაურობას საკუთარი გაგებით, თუ რას ნიშნავს იყო წარმატებული ან ბედნიერი. ისევე, როგორც მოწაფეებს სჭირდებოდათ გაგება გაეხსნათ, ჩვენც ასევე გვჭირდება ჩვენი სულიერი თვალების გახსნა, რათა შეგვეძლოს წმინდა წერილების ჭეშმარიტად გაგება. მიუხედავად იმისა, რომ უთვალავი რამ არის გასაგებად, იესო ირჩევს მხოლოდ რამდენიმეს, რომელზედაც ყურადღება გაამახვილოს ამ სახარების დასკვნით სიტყვებში. ის იწყებს თავის მოწაფეებს შეხსენებით, რომ ხსნის გზა ჯვარცმის კარიბჭით გადის. როგორც ის ამბობს: „ასე წერია და ასე იყო საჭირო, რომ ქრისტე ტანჯულიყო და მკვდრეთით აღმდგარიყო მესამე დღეს“ (ლუკა24:46).

ეს არის გაკვეთილი ცდუნების აუცილებლობის შესახებ. ცდუნების გარეშე, სულიერი ბრძოლის გარეშე, ჩვენი ჯვრის აღების და იესოს გაყოლის სურვილის გარეშე, სულიერი ზრდა არ შეიძლება. იესო ამას აკეთებდა მთელი თავისი ცხოვრების განმავლობაში და ბოლოს ჯვარზე. საკუთარ ცხოვრებაში ჩვენ გავდივართ მსგავს პროცესს. ყველა განსაცდელში არჩევანის წინაშე ვდგავართ: შეგვიძლია დავეყრდნოთ საკუთარ გაგებას და მივყვეთ საკუთარ ნებას, ან შეგვიძლია მივენდოთ ღმერთს და შევასრულოთ ღვთის ნება. თუ ჩვენ ვძლევთ განსაცდელს, ეს მხოლოდ იმიტომ ხდება, რომ ჩვენ გავაცნობიერეთ ჩვენი ეგოისტური მიდრეკილებები და მივმართეთ ღმერთს დახმარებისთვის მათ დასაძლევად.

შემდეგი გაკვეთილი მონანიებასა და ცოდვათა მიტევებას ეხება. როგორც იესო ამბობს, „საჭირო იყო ქრისტეს ტანჯვა და მკვდრეთით აღდგომა მესამე დღეს, და იერუსალიმიდან მისი სახელით ექადაგა მონანიება და ცოდვათა მიტევება“ (ლუკა24:46-47). უნდა აღინიშნოს, რომ „მონანიებას“ მაშინვე მოსდევს ფრაზა „ცოდვათა მიტევება“. მთავარი იდეა ისაა, რომ მას შემდეგ რაც ჩვენ ვაღიარებთ და ვაღიარებთ ჩვენს ცოდვებს, ვლოცულობთ უფლის დახმარებისთვის, შემდეგ კი თავი დავანებებთ ჩვენს ცოდვებს, თითქოს ჩვენ თავს ვიკავებთ მათგან და შევინარჩუნებთ კარგ მდგომარეობაში. ეს არის რეფორმაციის საოცარი პროცესის ნაწილი, რომლის მეშვეობითაც უფალი გვიცავს ბოროტებისგან და გვიცავს სიკეთეში, მუდმივად გვიცავს ცოდვებისგან და გამუდმებით შთააგონებს სიკეთეს. ასე ეპატიება ცოდვები (ლუკა24:47). ²⁴

იწყება იერუსალიმიდან

მოსაზრება, რომ მონანიებისა და ცოდვების მიტევების პროცესი უნდა „დაიწყოს იერუსალიმში“, ნაცნობია. იესომ უკვე ასწავლა თავის მოწაფეებს, რომ ჯერ ფიცარი მოეხსნათ საკუთარი თვალიდან, შემდეგ კი ნათლად დაინახავდნენ, რომ ამოეღოთ ლაქა, რომელიც მათი ძმის თვალშია (იხ. 6:42). აქედან იწყება ყველაფერი: საკუთარი თავისგან. არაფერი ხსნის გაგებას ისე სრულყოფილად, როგორც გულწრფელი თვითდაკვირვება და ბოროტებისგან, როგორც ღმერთის წინაშე ცოდვების თავიდან აცილების სურვილი. იმ მომენტში, როდესაც ჩვენ ვცდილობთ თავი დავანებოთ ან ავირიდოთ დაბალი სურვილი, უფრო მაღალი სინათლე შემოვა. მაგრამ თუ ჩვენ უარს ვიტყვით სინანულის სამუშაოზე, ბოროტი სურვილები და ცრუ აზრები დარჩება ჩვენთან. არ შეიძლება მათი გამოწვევა, პატიება ან გაშვება, უბრალოდ იმიტომ, რომ ჩვენ ვირჩევთ მათში დარჩენას. ²⁵

მაშასადამე, მოწოდება „იქადაგა მონანიება და ცოდვათა მიტევება, დაწყებული იერუსალიმიდან“ ნიშნავს, რომ მათ უნდა დაიწყონ სიტყვის შესწავლაზე ორიენტირებულად იმ იდეით, რომ პირველ რიგში უნდა ამოიღონ ლაქა საკუთარი თვალიდან, სანამ გარეთ გავიდნენ და ქადაგებენ. სხვებთან. ჭეშმარიტება, რომელსაც იესო ასწავლიდა, უზრუნველყოფდა ნათელს, რომლითაც მათ შეძლებდნენ საკუთარი ბოროტების დანახვას და მათგან თავის არიდებას. საბოლოოდ, ისინი გახდებიან „ამ საკითხთა მოწმეები“ (ლუკა24:48). ისინი თამამად შეძლებდნენ დაემოწმებინათ მშვენიერი ცვლილებების შესახებ, რაც მოხდა მათ ცხოვრებაში, როდესაც ისინი ასრულებდნენ მონანიებისა და ცოდვების მიტევების სამუშაოს უფლის ჭეშმარიტების შუქზე. როგორც ებრაულ წერილებში წერია, „იერუსალიმს ჭეშმარიტების ქალაქი ეწოდება“. ²⁶

იყავით ქალაქ იერუსალიმში

49. და აჰა, მე გიგზავნით თქვენზე მამის აღთქმას; არამედ დაჯექით ქალაქ იერუსალიმში, სანამ არ აღასრულებთ ძალაუფლებას ზემოდან.

50. და გაიყვანა ისინი ბეთანიაში, ასწია ხელები და აკურთხა ისინი.

51. და იყო მისი კურთხევით, რომ დადგა მათგან და ამაღლდა ზეცად.

52. და თაყვანი სცეს მას და დიდი სიხარულით დაბრუნდნენ იერუსალიმში.

53. და იყვნენ მუდამ ტაძარში და ადიდებდნენ და აკურთხებდნენ ღმერთს. ამინ.

მოწაფეებმა დიდი გზა გაიარეს. ისინი იესოსთან სამი წელი იყვნენ; ისინი შეესწრნენ მის მრავალ სასწაულს და განკურნებას; მათ მოისმინეს მისი სიტყვები და მოისმინეს მისი იგავები; ისინი მასთან ერთად ჭამდნენ და მასთან ერთად ლოცულობდნენ; ისინი შეესწრნენ მის განსაცდელს და ჯვარცმას; და მათ იხილეს იგი მისი აღდგომილი სახით. მიუხედავად იმისა, რომ მათი რწმენა ხშირად მერყეობდა, ის უფრო ძლიერი და გარკვეული გახდა. მალე ისინი წავიდოდნენ სახარების საქადაგებლად და სხვებს ხელმძღვანელობდნენ, მაგრამ ამ დროისთვის მათ იერუსალიმში დარჩენა დასჭირდებოდათ. იესომ ასე თქვა: „აჰა, მე გიგზავნით თქვენზე მამის აღთქმას; მაგრამ დადექით იერუსალიმში, ვიდრე ზემოდან ძალა არ დაგეუფლებათ“ (ლუკა24:49).

ჩვენ უკვე აღვნიშნეთ, რომ ბრძანება „დაიწყოს იერუსალიმში“, ვარაუდობს, რომ მოწაფეებს ჯერ კიდევ ჰქონდათ გასაკეთებელი სახარების სხვებისთვის გადაცემამდე, განსაკუთრებით მონანიების და ცოდვების მიტევების საქმე. მაგრამ არის მეტი. იერუსალიმი იყო ღმერთის თაყვანისცემისა და წმინდა წერილების შესწავლის ცენტრი. ტაძარი იქ იყო; იქ იყო მღვდელმსახურება; იქ აღინიშნა მაღალი დღესასწაულები. ასე რომ, ქალაქ „იერუსალიმის“ ხსენება ნიშნავს სიტყვის შესწავლას კონკრეტული აქცენტით იმაზე, თუ როგორ შეიძლება ის მიმართოს საკუთარ თავს.

როცა მოწაფეებს ეუბნება: „დარჩით იერუსალიმში“, იესო აჩერებს მათ უფრო ფართო მისიონერულ საქმიანობას, სანამ არ შეძლებენ წმინდა წერილის უფრო ღრმა გაგებას და გამოიყენონ ეს გაგება მონანიების საქმის შესასრულებლად. მხოლოდ მაშინ იქნებიან ისინი „ზემოდან ძალაუფლებით აღსავსე“. რადგან უფლისა და მისი სიტყვის სათანადო გაგების გარეშე, ისინი ვერ მიიღებდნენ ასეთ ძალას. სანამ სხვებს ასწავლიან, უნდა ისწავლონ საკუთარი თავის შესახებ; სანამ მათ შეძლებენ ჭეშმარიტად შეიყვარონ სხვები, მათ უნდა ისწავლონ სიყვარული. სანამ სახარებას ქადაგებდნენ, კარგად უნდა გაეგოთ იგი. ეს ყველაფერი უფრო მაღალი გაგების განვითარებას ეხებოდა. მხოლოდ მაშინ იქნებოდნენ მომზადებულნი „მამის აღთქმის მისაღებად და ზემოდან ძლევამოსილნი“. მათ ჯერ უნდა იცოდნენ სიმართლე, სანამ შეძლებენ ამის ნებას და ამის გაკეთებას. ²⁷

საინტერესოა, რომ ორივე მათე და მარკოზი სრულდება პირდაპირი დავალებით, რომ „წავიდეთ მთელ მსოფლიოში, რათა მოწაფეებად მოემზადოთ ყველა ხალხი“ (მათე28:19) და „უქადაგე სახარება ყოველ ქმნილებას“ (მარკოზი16:15). მაგრამ როდესაც ჩვენ მივალთ ლუკას დასასრულამდე, განსხვავებაა. ისინი ჯერ „იერუსალიმში“ უნდა დარჩნენ, სანამ „ზემოდან არ იქნებიან ძალაუფლებით“ (ლუკა24:49). ეს არის განსხვავებული აქცენტი; ეს არის მიმართვა გონების სხვა დონეზე. როგორც აღვნიშნეთ ამ სახარების დასაწყისიდან, ლუკა-ში ყურადღება გამახვილებულია იმაზე, თუ როგორ მიიღება ღმერთი გააზრებაში. ჩვენ აღვნიშნეთ, რომ ლუკას პირველი ლექსი იწყება მითითებით „იმ საკითხებზე, რისი სწამს“; მეორე ლექსში ვკითხულობთ „თვალის მოწმეებს“; მესამე მუხლში ლუკა საუბრობს „სრულყოფილი გაგება“-ზე; და მეოთხე სტროფში ლუკა ამბობს, რომ ის წერს ამ ყველაფერს, რათა მისმა მკითხველმა „შეიძლოს იცოდეს იმ საკითხთა სინამდვილე, რაზეც გასწავლეს მე>” (ლუკა1:1-4).

ყველა ეს ტერმინი და ფრაზები მიუთითებს ინტელექტს - ადამიანის ბუნების შემეცნებას, აზროვნებას, გაგებას. ამ სახარების პირველი სცენაც კი, რომელიც აღწერს მღვდელს, რომელიც ტაძარში საკმეველს სწირავს, გვახსენებს რელიგიის ინტელექტუალურ მხარეს - ლოცვისა და თაყვანისცემის ცხოვრებას, კითხვის, გაგებისა და წმინდა წერილების სწავლების ერთგულებას. მაშასადამე, მართებულია, რომ ლუკა დახუროს იქ, სადაც ის იწყება, მოწაფეებს მოუწოდებს „იყოს იერუსალიმში“ — განავითარონ მოძღვრების გაგება და ისწავლონ როგორ გამოიყენონ იგი საკუთარ ცხოვრებაში. .

ლუკას სახარების ბოლო სცენაში, იესო მიჰყავს თავის მოწაფეებს ბეთანიაში, სადაც „აწია ხელები და აკურთხა“ (ლუკა24:50). და მაშინაც კი, როდესაც ის აკურთხებს მათ, ის განშორებულია მათგან და "ამაღლებულია ზეცაში" (ლუკა24:51). ეს სცენა, რომელიც ცნობილია როგორც „ამაღლება“, ყველაზე მნიშვნელოვანი მომენტია მოწაფეებისთვის. სამი წლის განმავლობაში ისინი გაურკვეველნი იყვნენ იესოს შესახებ, არ იცოდნენ მისი ძალა ან სიყვარულის სიღრმე. მაგრამ ეს არის აღდგომამდე. ახლა მათ ნამდვილად იცოდნენ. მათთვის იესო აღარ არის რელიგიური მასწავლებელი ან ამქვეყნიური მესია; ის არის მათი უფალი. იესოს იდეა ამოვიდა მათ გონებაში. ამიტომ ვკითხულობთ, რომ „თაყვანს სცემდნენ მას“ (ლუკა24:52).

შემდეგ ისინი აკეთებენ ზუსტად ისე, როგორც იესომ უბრძანა მათ. როგორც წერია: „დიდი სიხარულით დაბრუნდნენ იერუსალიმში და მუდამ ტაძარში იყვნენ და ადიდებდნენ და აკურთხებდნენ ღმერთს“ (ლუკა24:52-53).

* * *

ლუკას სახარება იწყება და მთავრდება ტაძარში. ყველა სხვა სახარებაზე მეტად, ლუკა ეხება გაგების გახსნას. როდესაც ვკითხულობთ სასიხარულო დასკვნას, ვგრძნობთ მოწაფეების აღფრთოვანებას, როდესაც ისინი ტაძარში ბრუნდებიან, ადიდებენ და აკურთხებენ ღმერთს. მიუხედავად იმისა, რომ ეს არის ლუკას დასასრული, ადამიანის აღორძინების პროცესი არ მთავრდება ტაძარში. ჭეშმარიტი რელიგია მოიცავს უფრო მეტს, ვიდრე მაღალგანვითარებულ გაგებას. ის ასევე გულისხმობს ამ გაგების მიხედვით ცხოვრების სურვილს, ანუ შეასრულოს ღვთის ნება და არა მხოლოდ იცოდეს იგი. ეს არის ის, რაც იგულისხმება „მამაჩემის აღთქმაში“ და „ზემოდან ძალით აღთქმაში“.

რა თქმა უნდა, აუცილებელია, რომ ჯერ გაიხსნას ჩვენი გაგება, რათა შეგვეძლოს წმინდა წერილების გააზრება, მოვინანიოთ ჩვენი ცოდვები და დავიწყოთ რეფორმირების პროცესი. გარკვეული გაგებით, ეს არის ჩვენი „პირველი დაბადება“ - ისევე როგორც დაბადება იწყება სიტყვებით, „იყოს ნათელი“ (დაბადება1:3). მაგრამ რაღაც სხვა უნდა მოჰყვეს. ჩვენი პირველი დაბადებისას ვლოცულობთ, რომ ჩვენი გონება გაიხსნას, რათა შეგვეძლოს წმინდა წერილების გაგება; მეორე დაბადებისას ვლოცულობთ, რომ ჩვენი გულები გაიხსნას, რათა მათ მიხედვით ვიცხოვროთ. ასე რომ, ლუკას სახარება არის ჩანაწერი იმისა, თუ როგორ იბადება ჩვენში ახალი გაგება. ეს არის პირველი დაბადება. "მან გახსნა მათი გაგება." აქედან გამომდინარეობს, რომ ღვთაებრივი სერიის შემდეგი სახარება ჩაიწერს იმ სხვა არსებით დაბადებას, რომელიც უნდა მოხდეს ჩვენში: ახალი ნების დაბადება.

დეტალური აღწერისთვის, თუ როგორ ხდება ეს პროცესი ყოველი ადამიანის გულში და როგორ ვიღებთ „ძალას ზემოდან“, ახლა მივმართავთ საბოლოო სახარებას - იოანეს სახარება.

სქოლიოები:

619. But in thy mouth it shall be sweet as honey, signifies outwardly delightful. This is evident from the signification of "mouth," as being what is exterior; for this treats of the little book and eating it up, and "the little book" signifies the Word, and "eating it up" signifies perception and exploration; thence "the mouth," which first receives, means the external of the Word. It is evident also from the signification of "sweet as honey," as being the delight of natural good. The external of the Word was "sweet as honey," that is, thus delightful, because the external of the Word is such that it can be applied to any love whatever, or to any principle derived therefrom; and these can be confirmed by it. The external of the Word, which is the sense of its letter, is such because many things in it are written in accordance with the appearances presented to the natural man, and many appearances, when not interiorly understood, are fallacies, like the fallacies of the senses. Those, therefore, who love to live for the body and for the world, by means of these appearances draw over the external of the Word to confirm evils of life and falsities of faith.

[2] This was done especially by the sons of Jacob, who applied all things of the Word to themselves, and from the sense of the letter they held the belief, and also maintain it to this day, that they were chosen in preference to others, and therefore were a holy nation; that their Jerusalem, the temple there, the ark, the altar, the sacrifices, with innumerable other things, were holy of themselves; they did not know, and did not wish to know, that the holiness of all those things proceeded solely from this, that they represented things Divine proceeding from the Lord that are called celestial and spiritual, and are the holy things of heaven and the church, and that to think that these are holy of themselves, and not because of the Divine things they represent, would be to falsify and adulterate the Word by applying it to themselves and to their own loves. It was similar with their belief respecting the Messiah, that he would be king of the world, and would raise them above all other nations and peoples throughout the globe; not to mention other things which they gathered from the mere sense of the letter of the Word, which to them were sweet as honey in the mouth. This is why the things in the spiritual sense of the Word are undelightful, for in that sense are the truths themselves which are not according to appearances; as that the Jewish nation itself was not holy, but worse than every other nation, consequently that it was not chosen; that the city of Jerusalem merely signifies the Lord's church and doctrine respecting Him and the holy things of heaven and the church; and that the temple, the ark, the altar, and the sacrifices represented the Lord and the holy things that proceed from Him, and that for this and no other reason were they holy. These are truths that are stored up inwardly in the sense of the letter of the Word, that is, in its internal spiritual sense; and these truths they deny, because, as was said, they have falsified and adulterated the Word in the sense of the letter; and these things therefore are undelightful to them, like foods that are bitter in the belly.

[3] It is said that the little book was "in the mouth sweet as honey," because "honey" signifies the delight of natural good; that "honey" signifies that delight can be seen from the following passages. In Ezekiel:

It was said to the prophet, Open wide thy mouth and eat that I give thee. And I saw and behold, a hand was put forth unto me, and lo, the roll of a book was therein; and when he had spread it before me it was written in front and behind, and written thereon were dirges, moaning, and woe. Then he said unto me, Son of man, eat this roll, and go speak unto the house of Israel. Then he said unto me, Feed thy belly and fill thy bowels with this roll that I give thee; and when I ate it, it was in my mouth as honey for sweetness. And he said, Go to the house of Israel and speak my words unto them (Ezekiel 2:8-10; 3:1-4).

These things involve things altogether similar to those in Revelation. The command to the prophet Ezekiel "to eat the roll of the book" involves something similar as the command to John "to eat the little book," namely, to explore how the Divine truth which is in the Word is yet received, perceived, and appropriated by those who are of the church; for the prophet Ezekiel and John represent the doctrine of truth and the Word, therefore the exploration was made with them. It was made by eating a book, because "to eat" signifies to perceive and thus to appropriate, as has been shown above; and when this has been ascertained, namely, how the Word was still perceived, it is said to the prophet Ezekiel that "he should go to the house of Israel and speak to them the words of God;" also to the prophet John that "he must prophesy," that is, still teach the Word in the church; and this because the book was perceived to be "in his mouth sweet as honey," that is, because the Word in the sense of the letter is still delightful, but for the reason that this sense can be applied to any principles of falsity and to any loves of evil, and can thus serve them in confirming the delights of the natural life separated from the delights of the spiritual life; and when these are separated they become mere delights of the loves of the body and of the world whence are principles of falsity from fallacies.

[4] In Isaiah:

A virgin shall conceive and bear a son, and shall call His name God-with-us. Butter and honey shall He eat, that He may know to reject the evil and to choose the good (Isaiah 7:14, 15).

That this was said of the Lord is proved in Matthew (Matthew 1:23). Anyone can see that "butter and honey" do not mean here butter and honey, but something Divine corresponding to them, for it is added, "that He may know to reject the evil and to choose the good," and that is not known by eating butter and honey; but "butter" signifies the delight of spiritual good, and "honey" the delight of natural good, consequently the two signify the Lord's Divine spiritual and Divine natural, and thus His Human, interior and exterior. That the Lord's Human is meant can be seen from its being said that "a virgin shall conceive and bear a son;" and that it is Divine from its being said, "and shall call His name God-with-us," "to call a name" signifying the quality of a thing, here what the Divine is, for He was to be called "God-with-us."

[5] "Butter and honey" also signify the delight of spiritual and natural good in these words in the same chapter:

Butter and honey shall everyone eat that remains in the land (verse 22).

"That remains" mean those that are inwardly and also outwardly good from the Lord, consequently who receive the good proceeding from the Lord in truths; the blessedness therefrom of the internal or spiritual man, and also of the external or natural man, is signified by "butter and honey."

[6] In Job:

He shall suck the poison of asps; the viper's tongue shall slay him. He shall not see the streams, the flowings of the brooks of honey and butter (Job 20:16, 17).

This is said of hypocrites who talk well and smoothly about God, about the neighbor, and about heaven and the church, and yet think altogether otherwise; and because they cunningly contrive by these means to captivate minds, although in heart they cherish what is infernal, it is said, "He shall suck the poison of asps, the viper's tongue shall slay him." That such have no delight in natural good or spiritual good is meant by "He shall not see the streams, the flowings of the brooks of honey and butter," "streams" meaning the things of intelligence, and "the flowings of the brooks of honey and butter," the things therefrom that are of affection and love, which are the very delights of heavenly life. Every delight of life that abides to eternity is a delight of spiritual good and truth, and from that a delight of natural good and truth; but hypocritical delight is a natural delight separate from spiritual delight, and this delight is turned in the other life into what is direfully infernal. Evidently "butter and honey" do not mean here butter and honey, for where, in the world, can there be found "flowings of brooks of honey and butter"?

[7] "Milk and honey" have a similar signification as "butter and honey;" and as "milk" signifies the delight of spiritual good, and "honey" the delight of natural good, and these delights are with those who are of the Lord's church, therefore the land of Canaan, which signifies the church, was called:

A land flowing with milk and honey (Exodus 3:8, 17; Leviticus 20:24; Numbers 13:27; 14:8; Deuteronomy 6:3; 11:9; 26:9, 15; 27:3; 31:20; Joshua 5:6; Jeremiah 11:5; 32:22; Ezekiel 20:6).

That in the Word "the land of Canaan" means the church has been shown above (n. 29, 304, 431); and the church is with those only who are in spiritual good and at the same time in natural good; in such the church is formed by the Lord; for the church is in man and not outside of him, consequently is not with those with whom these goods are not. These goods with their delights are signified by "milk and honey."

[8] There was also much honey in the land of Canaan at that time, because at that time the church of the Lord was there, as can be seen from the first book of Samuel, where it is said:

That they came into the forest, where there was honey upon the face of the ground, and there was a stream of honey, and Jonathan's eyes were opened by tasting the honey (1 Samuel 14:25-27, 29).

"Jonathan's eyes were opened by tasting the honey" because "honey" corresponds to natural good and its delight, and this good gives intelligence and enlightens, from which Jonathan knew that he had done evil; as we read in Isaiah, "He shall eat butter and honey, that he may know to reject the evil and to choose the good." For at that time correspondences exhibited their effects outwardly, since all things of the Israelitish Church consisted of correspondences, which represented and signified things celestial and spiritual.

[9] Again, "oil and honey" have a similar signification as "butter and honey" in the following passages. In Moses:

He made him to ride on the high places of the earth, and fed him with the produce of the fields; he made him to suck honey out of the cliff, and oil out of the flint of the rock (Deuteronomy 32:13).

This is in the song of Moses, which treats of the church in its beginning, and afterward in its progress, and finally in its end. Those that constituted the Ancient Church are described by these words, not those however who constituted the Israelitish Church, for these were evil from the beginning even to the end, as can be seen from their fathers in Egypt, and afterwards in the wilderness; but the Ancient Church, the men of which are meant by "their fathers," was that which the Lord "made to ride on the high places of the earth, and fed with the produce of the fields." That to these the good of natural love and the good of spiritual love with their delights were given by means of truths, from which they had their intelligence and according to which they lived, is signified by "he made him to suck honey out of the cliff, and oil out of the flint of the rock," "honey" signifying the delight of natural love, "oil," the delight of spiritual love, and "the cliff" and "the flint of the rock," truth from the Lord. (That "oil" signifies the good of love and charity, may be seen above, n. 375; and that "cliffs" and "rocks" signify truth from the Lord, n. 411, 443)

[10] In David:

I fed ¹ them with the fat of wheat, and with honey out of the rock I satisfied them (Psalms 81:16).

"The fat of wheat" signifies the delight of spiritual good, and "honey out of the rock," the delight of natural good through truths from the Lord (as above). It is to be known that natural good is not good unless there is also spiritual good; for all good flows in through the spiritual man or mind into the natural man or mind, and so far as the natural man or mind receives the good of the spiritual man or mind so far man receives good; that there may be good there must be both, or the two sides, consequently natural good separated from spiritual good is in itself evil, although by man it is still perceived as good. Since there must be both, it is said in the passages cited and yet to be cited, "butter and honey," "milk and honey;" "fat and honey," as also "oil and honey;" and "butter," "milk," "fat," and "oil" signify the good of spiritual love, and "honey" the good of natural love, together with their delights.

[11] In Ezekiel:

Thus wast thou decked with gold and silver, and thy garments were fine linen and silk and broidered work; thou didst eat fine flour, honey, and oil, whence thou didst become exceeding beautiful, and didst prosper even to a kingdom. But my bread which I gave thee, and the fine flour and oil and honey with which I fed thee, thou didst set before idols as an odor of rest (Ezekiel 16:13, 19).

This is said about Jerusalem, which signifies the church, first the Ancient Church, and afterwards the Israelitish Church. Of the Ancient Church it is said "she was decked with gold and silver," which signifies the love of good and truth that the men of that Church had; "the garments of fine linen, silk, and broidered work," signify the knowledges of celestial, spiritual, and natural truth, "fine linen" signifying truth from a celestial origin, "silk" truth from a spiritual origin, and "broidered work" truth from a natural origin, which is called knowledge [scientificum]. "She ate fine flour, honey and oil," signifies the perception of natural and spiritual truth and good, and their appropriation, "to eat" signifying to be appropriated, "fine flour" truth, "honey" natural good, and "oil" spiritual good, which were appropriated to them by a life according to the truths above mentioned. "She became exceeding beautiful and prospered even to a kingdom" signifies to become intelligent and wise so as to constitute a church, "beauty" signifying intelligence and wisdom, and a "kingdom" the church. But of the Israelitish Church, which was merely in externals without internals, whence the men of that church were idolatrous, it is said that "they set the fine flour, honey, and oil before the images of a male, or idols, as an odor of rest," that is, they perverted the truths and goods of the church into falsities and evils, and thus profaned them.

[12] In the same:

Judah and the land of Israel were thy merchants in the wheats of Minnith and Pannag, and honey and oil and balsam they gave for thy merchandise (Ezekiel 27:17).

This is said of Tyre, which signifies the church in respect to the knowledges of truth and good; so, too, "Tyre" signifies the knowledges of truth and good themselves belonging to the church; "oil and honey" have a similar signification as above. What is meant here in the spiritual sense by "Judah and the land of Israel," by "the wheats of Minnith and Pannag," and by "balsam," also by "the merchandise of Tyre," may be seen explained above n. 433.

[13] In Moses:

A land of brooks of water, of fountains and depths going forth from the valley and mountain; a land of wheat and barley, and of vine and fig-tree and pomegranate; and of olive oil and honey (Deuteronomy 8:7, 8).

This is said of the land of Canaan, which means the church which is in celestial, spiritual, and natural good, and in truths therefrom; but the contents of this verse are explained above (n. 374, 403), showing that "oil and honey" here signify the good of love in the internal or spiritual man and in the external or natural man.

[14] In David:

The judgments of Jehovah are truth, they are righteous altogether; more desirable than gold and than much fine gold; and sweeter than honey and the dropping of honeycombs (Psalms 19:9, 10).

In the same:

I have not departed from Thy judgment; for Thou hast instructed me. How sweet are Thy words to my palate, more than honey to my mouth (Psalms 119:102, 103).

"Judgments" signify the truths and goods of worship, therefore it is said "the judgments of Jehovah are truth, they are righteous altogether;" "righteous" signifies the good of life and worship therefrom; and as good is also signified by "gold" and "fine gold," it is said that "they are more desirable than gold and than much fine gold," "gold" meaning celestial good, "fine gold" spiritual good, and "desirable" means what belongs to affection and love. Since the goods by which a man is affected are delightful it is said that they are "sweeter than honey and the dropping of honeycombs," and that "the words of Jehovah are sweet to the palate, more than honey to the mouth," "sweet" signifying what is delightful, "honey" natural good, and "the dropping of honeycombs" natural truth. And because "honey" means natural good, and the "mouth" signifies what is external, it is said "more than honey to my mouth," as in Revelation, that "the little book was sweet as honey in the mouth."

[15] In Luke:

Jesus said to the disciples, who believed that they saw a spirit, See My hands and My feet, that it is I Myself; feel of Me and see; for a spirit hath not flesh and bones as ye see Me having. Then He said to them, Have ye here anything to eat? And they gave Him a piece of a broiled fish and of a honeycomb. And He took it and did eat it before them (Luke 24:39, 41-43).

From the series of these words regarded in the spiritual sense it is very evident that "honeycomb" and "honey" signify natural good, for the Lord disclosed to His disciples that He had glorified or made Divine His whole Human, even to its natural and sensual; this is signified by "hands and feet" and by "flesh and bones," which they saw and felt, "hands and feet" signifying the ultimate of man which is called the natural, "flesh" its good, and "bones" its truth; for all things that are in the human body correspond to spiritual things, the "flesh" corresponding to the good of the natural man, and the "bones" to its truths. (On this correspondence, see in the work on Heaven and Hell 87-102.) And this the Lord confirmed by eating before the disciples of the broiled fish and honeycomb; "the broiled fish" signifying the truth of good of the natural and sensual man, and "the honeycomb," the good of the truth of the same. The Lord, therefore, by letting them feel of Him, showed and confirmed that His whole Human, even to its ultimates, was glorified, that is, made Divine; and this He showed, too, by the eating, in that "He ate before them a piece of broiled fish and of a honeycomb."

[16] As "honey" signifies the good of the natural man, so also:

John the Baptist had his raiment of camel's hair, and a leathern girdle about his loins; and his food was locusts and wild honey (Matthew 3:4; Mark 1:6).

For John the Baptist represented something similar as Elijah; wherefore it is also said that "Elijah should come," by whom John is meant. Elijah represented the Lord in relation to the Word, or the Word from the Lord; John had a similar representation; and as the Word teaches that the Messiah or the Lord was about to come, John was sent before to preach respecting the Lord's coming, according to the predictions in the Word. And as John represented the Word, therefore he represented the ultimates of the Word, which are natural, by his raiment and also by his food, namely, by his raiment of camel's hair and the leathern girdle about his loins; "camel's hair" signifying the ultimates of the natural man, such as are the exterior things of the Word, and "the leathern girdle about the loins," the external bond and connection of these with the interior things of the Word, which are spiritual. "Locust and wild honey" have a like signification, "locust" signifying the truth of the natural man, and "wild honey" its good. It is the same whether you say the truth and good of the natural man or natural truth and good, such as the Word is in its ultimate sense, which is called the sense of the letter or the natural sense, for this was what John represented by his raiment and food.

[17] That:

No leaven and no honey were to be offered in the offerings made by fire to Jehovah (Leviticus 2:11);

because "leaven" signifies the falsity of the natural man, and "honey" the delight of good of the natural man, and in the contrary sense the delight of its evil; this is also like leaven when it is mixed with such things as signify things interiorly holy, for natural delight draws its own from the delights of the love of self and of the world; and as the Israelitish nation was in such delights more than other nations, therefore they were forbidden to use honey in their sacrifices. (On the signification of "honey," as meaning the delight of the good of the natural man, see Arcana Coelestia 5650, 6857, 8056, 10137, 10530)

[18] That:

When Samson had rent the young lion he found in its carcass a swarm of bees and honey, when he was about to take a wife from the Philistine nation (Judges 14:8);

signified the dissipation of faith separated from charity, which the Philistine nation represented; for this reason the Philistines were called "uncircumcised," and this term signified that they were without spiritual love and charity and only in natural love, which is the love of self and of the world. Because such a faith destroys the good of charity it was represented by a young lion that attacked Samson with intent to tear him in pieces, but as Samson was a Nazirite, and by his Naziriteship represented the Lord in respect to His ultimate natural, he rent the lion, and afterwards found in its carcass "a swarm of bees and honey," and this signifies that when such faith has been dissipated, the good of charity succeeds in its place. The other things related of Samson in the book of Judges have a like signification; for there is nothing written in the Word that does not represent and signify such things as belong to heaven and the church, and these can be known only by a knowledge of correspondences, and thus from the spiritual sense of the Word.

სქოლიოები: